بررسی منحنی کوزنتس زیست محیطی در خاورمیانه

منحنی کوزنتس زیست محیطی (ekc)1، که یک رابطه به شکل u وارونه بین آلودگی و درآمد است، تعمیمی جالب در مورد شیوه تأثیر انتقال یک کشور از فقر به سوی رفاه نسبی روی تغییرات کیفیت محیط زیست به شمار می رود. ekc پیش بینی می کند که با افزایش درآمد یک کشور در مسیر توسعه، ابتدا آلودگی های محیط زیست افزایش می یابد، لیکن با افزایش درآمد سرانه به میزان کافی، آلودگی ها شروع به کاهش می کنند. در این پژوهش در جستجوی آزمون درستی این فرضیه، برای خاورمیانه شامل سیزده کشور از جمله ایران هستیم. برای این منظور از اطلاعات جمع آوری شده برای این کشورها در سال های 1980 تا 2003 استفاده کرده ایم. با توجه به این که تقریباً تمام پژوهش های انجام شده روی ekc بر روی کشورهای توسعه یافته، یا ترکیبی از این کشورها و کشورهای در حال توسعه متمرکز بوده است، این پژوهش، آزمونی منحصر به فرد در این حیطه به شمار می رود. از میان آلاینده های مختلف، به عنوان آلاینده ای انباره ای برای آزمون فرضیه ekc مورد استفاده قرار گرفته است. از بین دو مدل انتخاب شده، نتایج مدل لگاریتم-لگاریتم حکایت از رابطه یکنواخت فزاینده بین آلودگی و درآمد دارد، لیکن نتایج ضعیف بوده و ضرایب متغیرها از نظر آماری معنا دار نیستند؛ در حالی که توسل به مدل ساده، تأیید فرضیه ekc برای نمونه تحت بررسی را در پی دارد و ضرایب متغیرها معنادار می باشند. با توجه به مطابقت کاملی که مدل ساده با تئوری دارد و نظر به قوت نتایج به دست آمده، مدل یادشده به عنوان مدل پایه مورد استناد قرار گرفته و فرضیه ekc در خاورمیانه را نمی توان رد کرد.